De verbale vechtpartij tussen Biden en Trump liet vorige week nog weer eens zien hoe sommigen wegglijden van een beschaafde omgang met elkaar. Dieptriest hoe beoogde ‘wereldleiders’ elke vorm van basale hoffelijkheid zijn kwijtgeraakt.
Onfatsoenlijk.
Aan ook maar één enkele vorm van normale omgang ontbrak het volledig tijdens het debat. Terwijl we juist nú heel erg veel behoefte hebben aan hoffelijkheid jegens elkaar. En ook aan goede voorbeelden daarvan.
‘Goed’ voorbeeld doet slecht volgen geldt zeker ook voor dit schandalige optreden. En dat foute voorbeeldgedrag gaat verder dan alleen maar onaangename omgangsvormen.
Democratische verhoudingen bestaan bij de gratie van ‘savoir vivre’. Zowel in het respect naar personen als in eerbied voor publieke instituties. Wie fatsoensnormen verwerpt legt veel in de waagschaal: uiteindelijk ook onze vrije samenleving.
Hoffelijkheid is noodzakelijk opdat ons samen-leven niet ondermijnd wordt.
De coronacrisis maakt het nóg ingewikkelder. In ons land even geen debatten over bijvoorbeeld de maximumsnelheid op de A2. Ons aller gezondheid staat centraal op de politieke agenda. En over het belang van dat onderwerp verschillen we nauwelijks van mening. Samen optrekken dus om het virus te verslaan.
Intussen zien we elkaar veel minder ‘samen’ dan normaal gesproken. De mondkapjes in de publieke ruimte verhinderen al te veel en uitbundig intermenselijk contact. Vervreemding van elkaar ligt op de loer. Het zou helpen indien we wat attenter worden in de aandacht voor anderen, op afstand.
Hoffelijkheid anno 2020: knipoog, lichte buiging, hand op het hart, hoed af, de prachtige boeddhistische groet. Of natuurlijk de ellebooghug. Mogelijkheden genoeg.
De corona-ellende kunnen we zo gebruiken voor aangename vernieuwing van onze omgangsvormen. De obligate en onsmakelijke Hollandse drie-kussen-cultuur is gelukkig al ‘spontaan’ ter ziele gegaan. Dat helpt.
Op een positieve manier met elkaar blijven omgaan. Het is nú van levensbelang. Ophouden met gezeur en gebakkelei over mondkapjes. Gemeenschappelijkheid opzoeken, dat is het devies. Debat en dialoog.
Tegen de tijdgeest in.
Mocht het doorgang vinden, wat zou het dan mooi zijn indien Biden en Trump zich tijdens hun tweede debat volgende week, bedienen van deze nieuwe hoffelijkheid: zichtbaar maken dat je elkaar respecteert. En dat daaruit vooral óók blijkt dat de democratische instellingen worden gewaardeerd en erkend. Al was het maar met een respectvolle buiging naar elkaar. Bij het begin én aan het slot. Het leidt welhaast zeker in álle geval tot meer saamhorigheid. En die hebben we wel heel erg hard nodig.
